Galeria Ewy

Ponad 1660 nagrobków z kamienia wapiennego i czerwonego, lub żółtego piaskowca. Na wielu ślady zatartej polichromii. Macewy pokryte symbolami świeczników; złamanego drzewa, gałęzi; korony; dłoni w geście błogosławieństwa; dzbana z misą; ptaków, lwów; jeleni, regałów z książkami itd. Cmentarz żydowski w Lubaczowie znajduje się przy ulicy Kościuszki. Otoczony murem. Przed wejściem głównym, na murze tablice fundacyjne, gdzie na trzech z nich (w języku polskim, jidysz i hebrajskim) czytamy: ..."Mur tego cmentarza ufundował w roku 1930 Joe Reinfeld urodzony w Lubaczowie obywatel St. Zjedn. Ameryki Półn.". Na innej napis:..."Cmentarz odrestaurowany w 1989 r. przez Rodzinę Rabina Hertrberga z Nowego Jorku". Żydzi w Lubaczowie wzmiankowani byli już w XV w., ale obecny cmentarz pochodzi z początków w. XVIII. Z tego okresu pochodzi 35 macew. Walory artystyczne lubaczowskich macew stawiają tę nekropolię w szeregu najbardziej interesujących obiektów tego typu w kraju. Z okresu międzywojennego pochodzą informacje, że macewy były wykonywane przez kamieniarzy żydowskich. Na najstarszych macewach (po środku cmentarza) badacze z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu nie odnotowali przedstawień symbolicznych i stwierdzili, że kształt nagrobków i napisów jest nieforemny. Podczas II wojny światowej na kirkucie odbywały się zbiorowe egzekucje Żydów. W 1942 r. rozstrzelano 950 osób, które spoczywają w masowym grobie. Niektóre źródła wspominają o liczbie ofiar od 450 do 2000. Ofiary egzekucji ze stycznia 1943 r. były przewożone i chowane w rowach przeciwczołgowych k. Dachnowa (na tzw. "Plebańskim polu"), ponieważ zima była tak ostra, że nie można było wykopać mogił zbiorowych na cmentarzu. Kirkut przylega od strony wschodniej do cmentarza chrześcijańskiego, założonego znacznie później. W latach 80-tych XX w. ponad połowa powierzchni kirkutu w części południowo wschodniej została przejęta dla potrzeb cmentarza komunalnego. Cmentarz żydowski w Lubaczowie został w 1990 r. wpisany do rejestru zabytków.