Galeria Ewy

Witam Cię na mojej stronie, zapraszam do oglądania

Postanowiłam w końcu uzupełnić ten album o dodatkowe informacje, poza zamieszczonymi przy zdjęciach. Zmobilizowała mnie do tego dociekliwość Pana Michała. Swego czasu zwrócił uwagę na pomyłkę dotyczącą osoby fundatora cerkwi. Według p. Michała była nią Antonina Załuska, a nie Antoni. W ostatniej korespondencji p. Michał podaje za źródło tych informacji: Katalog Zabytków Sztuki w Polsce Tom VIII Zeszyt 17 Tomaszów Lubelski i okolice oraz informacje zawarte w Wikipedii. Faktycznie na stronie 58 wspomniany Katalog podaje:...."Obecna wzniesiona 1838, z fundacji Antoniny Załuskiej".....Wracamy zatem do materiałów Jana Góraka, gdzie w "Dawne cerkwie drewniane w województwie zamojskim", na stronie 36 pisze:....Wieś Śniatycze wspomniana w 1447 r., pierwsza wzmianka o cerkwi pochodzi z 1629 r., obecna zbudowana w 1838 r. przez hr. Antoniego Załuskiego.".....Zajrzyjmy jeszcze do jednego źródła: Józef Niedźwiedź "Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego", gdzie na stronie 508 czytamy:..."Antoni Załuski w 1836 roku wybudował we wsi kolejną, drewnianą cerkiew unicką"...Zachodzi zatem sprzeczność - Górak (wydanie Zamość 1984r.) i Niedźwiedź (wyd. Zamość 2003r.) podają jako kolatora Antoniego Załuskiego, natomiast Katalog Zabytków (wyd. Warszawa 1982)- Antoninę Załuską. Równoważy szalę kolejne źródło: "Diecezja Lubelska. Informator historyczny i administracyjny" (wyd.Lublin 1985), który na stronie 348 podaje:..."Kościół unicki istniał tutaj już w w. XVIII. Obecnie istniejący, został wybudowany w r. 1838, również przez unitów, p.w. św. Jana Ewangelisty z fundacji hr. Antoniny Załuskiej".....Zatem remis 2:2. Trzeba zatem zajrzeć głębiej, w akta. Zrobił to Józef Niedźwiedź w swoim "Leksykonie..." Musimy zatem prześledzić pewien etap historii dóbr śniatyckich. Rok 1809 - dobra nabywa na licytacji Michał Węgliński. 1818 r. - (po ojcu) dobra przejmuje Felicjanna Cyrylla z Węglińskich Załuska, żona Antoniego (APZ, Akta hipoteki dóbr Śniatycze). Rok 1825 - dzierżawa na 4 lata - Ignacy Kajetan Głogowski (dziedzic sąsiedniego Niewirkowa). Zapewne przedłużał dzierżawę. Dopiero w 1860 dobra Śniatycze od Felicjanny Załuskiej nabywa Waładysława z Estków Załuska, żona Maurycego Załuskiego. Rok 1868 to konfiskata i sprzedaż majątku przez rząd carski (możliwe, że za udział w powstaniu styczniowym). Na licytacji kupuje Stanisław Węgliński. W 1871 r. sprzedaż dóbr po kawałku osadnikom. W roku 1877 część Śniatycz kupuje protorej w tutejszej cerkwi - Seweryn Ulanicki. Po nim dokupuje część dóbr Filaret Ulanicki. Po nim majątek odziedziczył Jan Ulanicki. Z powyższej historii miejscowości nie wynika, aby istniała dziedziczka dóbr Śniatycze - Antonina Załuska. Czytamy jednak po raz kolejny o Antonim Załuskim. Ponieważ lubię takie "łamigłówki" sięgam po kolejne źródła. Danuta Kawałko "Cmentarze unickie na terenie województwa zamojskiego" - ...."Istniejącą do dziś drewnianą cerkiew w Śniatyczach ufundował w 1838 r. hrabia Antoni Załuski"....Kolejne: Danuta Kawałko "Cmentarze województwa zamojskiego" na stronie 103 czytamy:..."Ostatnia, istniejąca do dziś świątynia drewniana, wybudowana została w 1838 r. z fundacji hrabiego Antoniego Załuskiego".... Reasumując cztery źródła wskazują na hrabiego Antoniego Załuskiego jako kolatora cerkwi w Śniatyczach, a dwa na Antoninę Załuską, której istnienia nie udało mi się potwierdzić. Zatem do czasu pojawienia się innych informacji przyjmuję, że kolatorem był hr. Antoni Załuski.